آب در استان گیلان

استان گیلان در تقسیم بندی کلی حوضه های اصلی کشور در حوضه دریای خزر قرار میگیرد و حدود ۶۴ درصد از منابع آب سطحی این حوضه در رودخانه های استان گیلان جاری است که این سبب افزایش اهمیت مسئله آب استان گیلان می شود.

منابع آب استان گیلان(به میلیون متر مکعب):

منابع

محدوده

آب هاب سطحی(جاری)

آب های زیر زمینی

اندازه گیری

براورد

ذخایر

قابل بهره برداری

۱-غرب گیلان

۱۲۰۰

۱۶۰۰

۳۸۰

۱۲۵

۲-فومنات

۱۵۰۰

۲۹۰۰

۱۳۰۰

۱۵۰

۳-سفید رود

۵۴۵۰

۶۰۰۰

_

_

۴-شرق گیلان

۱۲۳۰

۱۳۰۰

۸۸۵

۱۵۵

کل استان

۹۳۸۰

۱۱۸۰۰

۲۵۲۶

۴۳۰

بهره برداری از منابع آب استان

استفاده از منابع آب استان در بخش های مختلف کشاورزی،صنعت،شرب . سایر زمینه ها به صورت مدرن،سنتی و تلفیقی انجام می گیرد.

کل سطح استان ۲۳٫۵ درصد آن زیر کشت است و این رقم در کشور معادل ۱۰٫۴ درصد می باشد. سطح زیر کشت آبی نیز در استان با میزان ۱۳٫۵ درصد نسبت به کل کشور رقم نسبتا بالایی را نشان می دهد.

 

 

محدوده

 

مساحت

(کیلومتر مربع)

 

اراضی

کشاورزی

(کیلومتر مربع)

 

نسبت به کل مساحت استان

(درصد)

امکان توسعه

اراضی

 زیرکشت آبی(هکتار)

 

اراضی کشاورزی

 

زیر کشت آبی

کشور

 

۱۶۸۰۰۰

 

۱۷۱۵۰۰

 

۱۰٫۴

 

۳٫۵

حدود ۲ میلیون

 

استان گیلان

 

 

۱۴۸۲۰

 

 

۳۴۵

 

۲۳٫۵

 

۱۳٫۵

 

حدود۲۴ هزار

بروز بحران های مقطعی و مشکلات آب استان به مدیریت منابع و شیوه هایی بهره برداری از منابع موجود مرتبط است.

مهم ترین مسئله در مدیریت آب کشور،برقراری تعادل بین عرضه و تقاضای اقتصادی آب است. علاوه بر مشکل مدیریت منابع آب برخی دیگر از مشکلات آب استان به شرح زیر است:

پرت آب:

در کنار تبخیر، پرت آب در استان گیلان از طریق نشت آب در کانال های بتونی در محل شکستگی ها،دقیق نبودن دریچه های تنظیم،نفوذپذیری،ته نشین شدن رسوبات در بستر کانال ها و… صورت میگیرد.

آلودگی:

منابع آب استان از طریق انتقال فاضلاب های کارخانجات و صنایع، فاضلاب های خانگی، سموم و مواد شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی،فاضلاب های بیمارستانی و تخلیه زباله ها توسط ساکنین مجاور رودخانه ها صورت می گیرد. در واقع مشکل عمده آب استان،آلودگی و کیفیت نامطلوب آن است.

فقدان تاسیسات کنترل و ذخیره بر روی رودخانه های استان:

تنها سد مخزنی موجود در استان سد سفید است.

استاندار نبودن مصرف آب در واحد سطح:

بررسی ها نشان می دهد که مقدار متوسط مصرف آب در هر هکتار اراضی آبی از استاندارد های جهانی بالاتر است.

راه کار های عملی برای مقابله با بی آبی :

  1. توسعه و تعمیق آب بندان های موجود، بازیافت آب سطحی منتهی به دریا مانند مرداب، رودخانه ها، زهکش ها به وسیله احداث ایستگاه های پمپاژ برقی و دیزلی.
  2. حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در حد استاندارد و با رعایت حریم ها به ویژه در نزدیک ساحل که احتمال پیشرروی آب شور دریا به داخل سفره های زیر زمینی وجود دارد.
  3. ایجاد سد های خاکی برای ذخبره آب و تغذیه سفره های زیر زمینی با مهار آب های داخل رودخانه ها.
  4. ایجاد سد های مخزنی بتونی روی رودخانه های با آورد بالا در گیلان که دارای توجیه اقتصادی می باشد.
  5. استفاده از سد لاستیکی برای ذخیره آب و تغذیه سفره.
  6. پوشش نهرهای خاکی و ترمیم کانال های بتونی موجود.
  7. تسطیح و تجهیز اراضی کشاورزی
  8. ایجاد الگوهای کشت
  9. رعایت سیستم نوبت بندی در توزیع آب
  10. جلوگیری از آلودگی منابع آب

منبع:پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی