شاید بتوان گفت چای آرامش بخش ترین نوشیدنی در نظر ایرانیان است و همچنین همیشه پذیرائی و مهمان نوازی از خصلت‌های نیک ایرانیان بوده است و متداول ترین نوشیدنی که ایرانیان از آن در پذیرایی استفاده می کنند چای است که در ادامه بهترین نوع آن چای که چای گیلان است را به شما معرفی میکنیم .
ابتدا مختصری از انواع چای را از لحاظ سنتی بررسی کنیم :
چای بر اساس درجه و دوره تخمیر شدن (اکسیداسیون) برگ‌ها، به گروه‌های زیر طبقه‌بندی می‌شود:
چای سفید: در واقع جوانه‌هایی هستند که تحت عمل (اکسیداسیون) قرار نگرفته‌اند؛ شکوفه‌های چای را برای جلوگیری از تشکیل سبزینه (کلروفیل) از نور خورشید می‌توان دور نگه داشت. چای سفید نسبت به دیگر انواع چای در کمتر تولید می‌شود و ازلحاظ قیمت نسبتاً گران‌تر تمام می شود. این نوع چای در کشورهای دیگر به غیر از چین، کمتر شناخته شده‌است، اگرچه این شناخت با عرضه چای سفید به شکل کیسه‌ای، و نیز چای سفید سرد و فوری، بیشتر شده‌است.
چای سبز: در چای سبز فرایند اکسیداسیون پس از گذشت زمان اندکی از طریق حرارت یا با بخار که یک روش سنتی ژاپنی است یا به وسیله بو دادن آن در تابه‌های داغ، به عنوان یک روش سنتی چینی متوقف می‌شود همچنین برگ‌های چای را می‌توان به شکل برگ‌های جداگانه یا تبدیل شده به حبه که برای تولید چای باروتی استفاده می‌شود، برای خشک کردن کنارگذاشت.
چای قرمز ( چای سیاه) : در فرایند چای قرمز اجازه می دهند برگ‌های چای بطور کامل اکسیده شود. ترجمه لغت به لغت عبارت «چای قرمز» را در زبان چینی، می‌توان برای عاشقان چای بکار برد. چینی‌ها آن را «چای سرخ» می‌نامند زیرا رنگ مایع دم کرده آن سرخ است. غربی‌ها هم آن را «چای سیاه» می‌گویند چون برگ‌های چایی که معمولاً دم می‌کنند به رنگ مشکی است.
چای زرد: یا «چای با کیفیت» در دربار سلطنتی استفاده شود، این چای مشابه با چای سبز است و مرحله کند تری از خشک را سپری می‌کند.
چای گل (عطری): چای‌هایی که با گل‌ها فرآوری یا دم می‌شوند و هر نوع گلی هم برای گونه خاصی از چای هم‌چون چای سبز یا سرخ، استفاده می‌شود. معروف‌ترین چای عطری، چای یاسمن (هیوآنگ پین در فلات کانتون، هوآچا که نوعی درخت گل در ماندارین چین است) یا چای سبز یا اولانگ معطر (یا دم شده) با گل‌های یاسمن است. گل‌های رز، سدر، لیچی ،گل اسمانتوس، وگل داوودی نیز جزو گل‌های رایج مورد استفاده در این نوع چای هستند.
چاي ترش: چای ترش از گياه (هيبيسكوس) يا رز چيني تهيه مي‌شود كه از گلبرگ و دانه‌هاي آن مي‌توان به عنوان نوشيدني استفاده كرد. چاي هيبيسكوس داراي رنگ قرمز پر رنگ و طعم ترش است.
در عهدباستان از چاي سرخ به عنوان شاداب‌كننده و رفـع‌كـنـنـده عوارض بيماري‌هاي قلبي استفاده مي‌كردند.
مصرف اين محصول در تعدادي از فرهنگ‌ها مانند چين، مكزيك و حتي اروپا وجود دارد. در سودان و مصر به عنوان يك نوشيدني تشريفاتي در جشن‌هاي رسمي از آن استفاده مي‌كنند.
نوشيدن اين گياه را مي‌توان به صورت سرد و گرم به همراه مقداري قند يا نبات يا حتي بدون آن به عنوان يك نوشيدني رژيمي مصرف كرد.
می توان گفت بسیاری از چایی های جهان ریشه ایرانی دارند.اما امروزه آنچه به عنوان چای ایرانی شناخته می شود، چای شمال ایران به ویژه منطقه رودسر و لنگرود و لاهیجان است .
چای ایرانی در مقایسه با چای های خارجی خالص تر است ، زیرا برای خوش عطر و طعم کردن آن از مواد معطر اکثرا استفاده نمی شود.
چاي دومين محصول مهم و استراتژيك استان گيلان پس از برنج به شمار مي رود كه از كيفيت بسيار خوبي برخوردار است. به طوري كه ۹۰ درصد باغهاي چاي کشور دراين منطقه و ۱۰درصد مابقي درمازندران قرار دارد.
۱٫چای سرگل
۲٫چای ممتاز
۳٫چای قلم
۴٫چای شکسته
۵٫چای سنتی یا چای سبز درشت
چای سرگل :
به بالاترین قسمت گل چای که به اصلاح رخ چایی است می گویند و چای بدست آمده از این قسمت را چای سنتی سرگل یا چای سبز سرگل می گویند. بالاترین درجه کیفیت چای ایرانی مربوط به همین نوع چای می باشد که از لحاظ عطر و طعم نیز منحصر به فرد است.
چای ممتاز :
چای بدست آمده از قسمت های بالایی برگ چای را چای سنتی ممتاز یا چای سبز ممتاز می گویند. شباهت این چای به لحاظ ظاهری بسیار شبیه چای سرگل می باشد. . بعد از چایی سرگل دومین درجه از کیفیت، مرغوبیت و قیمت در بین چایی ها را چای ممتاز به خود اختصاص داده است.
چای قلم :
چایی که از برگ های قسمت میانی گل چای بدست می آید را چای سنتی قلم یا چای سبز قلم می گویند. بسته به اندازه چای ممکن است ریز درشت یا متوسط باشد. شکل ظاهری این چای شبیه قلم می باشد و به همین علت نام این نوع چایی را چای قلم می گویند. به لحاظ درجه بندی کیفیت و عطر و طعم و رنگ بعد از چای ممتاز قرار می گیرد.
چای شکسته :
قسمت درشت تر برگ چای و چای بدست آمده از قسمت انتهایی برگ های گل چای تبدیل به چای سنتی شکسته یا چای سبز شکسته می شود. برگ چایی های درشت پس از خشک شدن در انبار می بایست در دستگاه های مخصوص که به دستگاه چاقو مشهور هستند شکسته می شوند و به همین دلیل نام این چایی را چای شکسته می گویند.
چای سنتی باروتی یا چای سبز درشت :
در چای سنتی پس از شکسته شدن برگ های درشت جوانبرگ های چایی حاصل می شود که ریزتر از چای شکسته است و در چای سبز بدون تغییر در همین جوانبرگ ها، چای حاصل می شود و به چای سبز درشت مشهور است.
چای بهاره:
چای بهاره در فصل بهار برداشت می شود و در واقع نوعی چای سیاه است چای بهاره در مقایسه با چای هایی که در فصل های دیگر برداشت می شود ۱۰ تا ۲۰ درصد از طعم، رنگ و عطر بهتری برخوردار است. بهترین چای بهاره، چای بهاره گیلان برای شهر لاهیجان، استان گیلان است.
