امکان ندارد که به شهر رشت سفر کرده باشید و میدان شهرداری آن را ندیده باشید. میدان شهرداری رشت یکی از زیباترین مجموعه بناهای تاریخی است که به دلیل معماری متمایزی که نسبت به معماری سنتی ایران دارد، بسیار مورد توجه است.
امروزه میدان شهرداری رشت تبدیل به یک پیاده راه زیبا برای گشت و گذار مردم رشت و گردشگران شده است تا برای چند ساعتی در حال و هوای قدیمی این شهر قدم بزنند.
رشت به دلیل نزدیکی به روسیه از سمت دریا بیش از تمام شهرهای ایران تحت تاثیر معماری اروپا و روسی قرار گرفت . البته این تاثیرپذیری محدود به معماری و ساخت بنا نبود بلکه این تاثیرپذیری را می توان در پیشرفت هایی که در این شهر صورت گرفت مشاهده کرد. از جمله آن ها تاسیس اولین شعبه بانک، اولین کتابخانه ملی، اولین ایستگاه راه آهن و اولین سالن تئاتر ایران است.
علاوه بر این اولین میدان بلدیه نیز میدان شهرداری رشت است که توسط معماری آلمانی – ارمنی تبار به نام سرداراف طراحی شد. با ساخت کاخ شهرداری کم کم بناهای اطراف آن نیز تاسیس شدند و بر زیبایی و جذابیت این میدان بیش از پیش افزودند. ساخت کاخ شهرداری از سال ۱۲۸۶ آغاز و در سال ۱۳۰۵ به پایان رسید.
زیبایی میدان شهرداری محدود به کاخ شهرداری نیست بلکه بناهایی که در اطراف آن قرار دارند نیز هر کدام به نوعی بر جذابیت آن افزوده اند. در ادامه به بررسی این بناها می پردازیم:
برج ساعت یکی از قسمت های بنای کاخ شهرداری به حساب می آید که هنوز پس از گذر زمانی حدود ۱۰۰ سال همچنان سالم است و در هر ساعت از شبانه روز شروع به زنگ زدن می کند.
در گذشته از این برج برای دیده بانی و حفظ امنیت شهر استفاده می شد.
موسس این کتابخانه محمد علی تربیت است که در سال ۱۲۸۶ با اهدا قسمتی از میدان شهرداری به وی از او خواستند که بنایی را بسازد. تربیت نیز اقدام به ساخت کتابخانه کرد که البته زمان ساخت آن به تاخیر افتاد و در آخر در سال ۱۳۱۳ در بزرگداشت هزاره طوسی افتتاح شد و اولین کتابخانه ملی ایران لقب گرفت.
در یکی از اضلاع میدان شهرداری رشت هتل ایران متروکه رها شده است. از ظاهر هتل به نظر می رسد که روزگاری میزبان افراد مهم و سرشناسی بوده است. این هتل بنایی متعلق به سال ۱۳۱۴ است که پس از انقلاب به حال خود رها شد. اگرچه در سال ۱۳۸۶ تصمیم بر آن شد که این هتل تبدیل به یک موزه شود اما این تصمیم نیز به سرانجام نرسید. امروز هتل ایران در انتظار بازگشت روزهای شکوه است که در گذشته داشته است.
اولین کاربری سینما سپیده به عنوان سالن اجتماعات بود که در سال ۱۳۲۰ تغییر کاربری داده و نام آن به دیده بان تغییر پیدا کرد. پس از مدتی تبدیل به سینما سهیلا و در آخر به سینما سپیدرود تغییر نام داد. امروزه سینما سپیده با دو سالن و ظرفیت ۸۰۰ نفر میزبان سینما دوستان است.
این جایزه از آن جهت به میدان شهرداری رشت اختصاص یافت که توانست با بازسازی و طراحی منحصر به فرد خود در طی زمانی نه چندان طولانی میدان شهرداری رشت را تبدیل به مکانی زنده و اجتماعی برای تجمع مردم در آن و گذران اوقات فراغت تبدیل کند.
این بازسازی به شکلی بود که روح تازه ای را به این میدان و شهر رشت داد تا میدان شهرداری رشت به عنوان قلب این شهر معرفی شود.
