کاروانسرای تی تی ؛ کاروانسرای فراموش شده سیاهکل
کاروانسرای تی تی را محلی ها با نام تی تی کاروانسرا می شناسند. در زبان محلی تی تی به معنای شکوفه است.
این کاروانسرای زیبا در شهرستان سیاهکل و در در ۲۵ کیلومتری شهر لاهیجان و ۷۵ کیلومتری شهر رشت و در سمت راست ساحل شیم رود و محل تلاقی آب شیم رود و بابا کوه قرار گرفته است. این بنا در راه کاروانی دیلمان به لاهیجان بر سر دوراهی رودخانه ی باباکوه و میثم رود احداث گردیده است.
اگرچه هر نقطه از سیاهکل خود طبیعتی بی نظیر دارد، اما دیدن این کاروانسرای زیبای تاریخی نیز خالی از لطف نیست. کاروانسرایی که جای پای بسیاری از مسافران سده های دور را در خود دارد.
این بنای زیبا در سال ۱۳۷۵ به عنوان میراث فرهنگی ثبت شد و تبدیل به یک جاذبه تاریخی در دل زیبایی های سیاهکل شد.
تاریخچه ساخت کاروانسرای تی تی
درباره ساخت کاروانسرای تی تی دو روایت وجود دارد : در اولین روایت اشاره می شود که کاروانسرای تی تی در زمان حکومت کیایی که همزمان با دوره تیموریان بوده ساخته شده است و در دوره صفوی این بنا تخریب و آثار به جا مانده از آن را به دوره صفوی نسبت می دهند.
در روایت دوم بیان می شود که کاروانسرای تی تی به دستور عمه یکی از شاهان سلسله صفوی ساخته شده است و از همین رو آن را به عنوان کاروانسرای تی تی می شناسند.
معماری کاروانسرای تی تی
ورودی بنای این کاروانسرا در ضلع شمالی آن قرار گرفته است. به داخل که وارد می شوید، پس از گذر از فضای ورودی کاروانسرا خواهید دید که فضای هشتی و سپس میانسرا قرار گرفته است.
در ضلع شرقی و غربی فضای هشتی این کاروانسرا از طریق فضاهایی که در وسط ان وجود دارد، به ۲ اتاق با مساحت ۱۷ مترمربع را پیدا خواهید کرد که به اصطلاح به آن فضای میانسرا می گویند. باید ذکر کنیم که مساحت این میانسرا برابر است با ۳۹۸ مترمربع است و در وسط آن نیز حوض کوچکی قرار گرفته است.
در چهار کنج ساختمان کاروانسرای تی تی در سیاهکل اتاق مربع شکلی به مساحت ۱۴ مترمربع قرار گرفته است. پس از این فضا خواهید دید که قبل از ورود به اتاق های این کاروانسرا، با یک فضای نیم هشت مواجه می شویم.
در جبهه جنوبی بنای این کاروانسرا یک فضای شاه نشین و در دو طرف دیگر آن نیز ۲ اتاق همانند قسمت شمالی کاروانسرا قرار گرفته است. در وسط کاروانسرا حوضی کوچک قرار گرفته است و در چهار کنج آن اتاق مربع شکلی به مساحت ۱۴ متر مربع که محل استراحت کاروانیان و حفاظت آنان از راهزنان و حیوانات وحشی بوده، قرار گرفته است.
اهمیت کاروانسرای تی تی
کاروانسرای تی تی قدمتی ۵۰۰-۶۰۰ ساله دارد که در زمان ساخت خود از اهمیت استراتژیکی بالایی برخوردار بوده است. این اهمیت از دو جهت است :
۱- در زمان ساخت این کاروانسرا تعداد کاروانسراها در شمال کشور بسیار اندک بوده است و کاروانسرای تی تی پاسخگوی این کمبود بوده است.
۲-در آن زمان شمال کشور مرکز اصلی تولید ابریشم بوده است و از مسیر سیاهکل این ابریشم به بخش های مرکزی ایران برده می شد. از این جهت وجود این کاروانسرا بر سر راه تجار آن را به مکانی پر اهمیت تبدیل کرد.
