ارتفاعات استان گیلان
ارتفاعات استان گیلان را می‌توان به دو گروه عمده و اساسی تقسیم نمود:
- گروه اول: بخشی از ارتفاعات استان گیلان سلسله جبال البرز بوده که با قرار گرفتن در جنوب استان این منطقه را از جنوب فلات مرکزی ایران جدا ساخته است. شهرستان‌های بندر انزلی، صومعه‌سرا، رشت، آستانه اشرفیه و لنگرود در شمال این بخش از ارتفاعات استان قرار گرفته و از ارتفاع کمی برخوردارند.
- گروه دوم: در امتداد شهرستان تالش واقع شده‌اند و به کوه‌های تالش معروف بوده و گیلان را از استان اردبیل جدا می‌سازد.
شهرستان‌های واقع در این قسمت استان (آستارا و تالش) عمدتاً کوهستانی بوده و تنها نوار باریکی از آنها که در جوار دریا قرار دارند، تقریباً مسطح است.
لازم به ذکر است که دیگر شهرستان‌های استان (فومن، رودبار، لاهیجان و رودسر) نیز عمدتاً در مناطق کوهستانی قرار دارند. بخش شمالی شهرستان رشت در ارتفاع کم‌تری از سطح دریای آزاد واقع شده و در پاره‌ای نقاط به صورت مرداب و باتلاق درآمده است. به طور کلی با حرکت از شمال یعنی از سمت دریا به سوی کوهپایه‌های جنوب استان بر ارتفاع از سطح دریای آزاد افزوده می‌شود تا بالاخره در مناطق مرتفع جنوبی به وسیله سلسله جبال البرز مسدود می‌گردد. تنها کانال ارتباطی استان با مناطق مرکزی کشور از طریق دره منجیل بوده، که از حیث شرایط اقلیمی و جوی نیز عوارض خاص را در بر دارد. این دره ارتفاع کمی از سطح دریا داشته و به همین سبب، عمده‌ترین محور ارتباطی استان (محور قزوین- رشت) نیز در همین دره احداث گردیده است.
برخی از مرتفع‌ترین قله‌های استان عبارتند از :
- شاه معلم یا دوخواهران، ۳۰۹۰ متر در شهرستان فومن.
- چاکنه، ۲۹۶۳ متر واقع در بخش رحیم‌آباد در شهرستان رودسر.
- پشته کوه، ۲۶۸۵ متر واقع در بخش مرکزی شهرستان رودبار.
- کوه دیگاه، ۲۶۱۱ متر واقع در شهرستان رضوانشهر.
- ارک‌سر، ۲۵۲۳ متر واقع در بخش چابکسر شهرستان رودسر.
- کوه لرینه، ۲۵۱۰ متر واقع در بخش عمارلو شهرستان رودبار.
- کوه هفته‌خونی دالی، ۲۴۷۱ متر واقع در بخش اسالم شهرستان تالش.
- درفک، ۲۷۰۵ متر در شهرستان سیاهکل.
- نقره‌داغ، ۳۴۵۰ متر در شهرستان تالش.
- تیلار، ۲۶۲۰ متر در شهرستان تالش.
- تروشوم، ۲۶۳۵ متر در شهرستان فومن.
- قندکله، ۲۵۵۰ متر در شهرستان فومن.
سه رشته‌کوه گیلان را در برگرفته‌اند که عبارتند از :
- کوه‌های تالش که به موازات ساحل دریای خزر امتداد یافته و میان اردبیل و دریای خزر واقع است.
- کوه‌های طارم و خلخال که رودخانه سفیدرود از میان دره‌های باریک آن می‌گذرد و آن را از دره‌های دیلمان جدا می‌سازد. این رودخانه گیلان را به دو بخش تقسیم می‌کند.
- کوه‌های دیلمان که دنباله رشته کوه البرز بوده و مرتفع‌ترین قله آن در گیلان، درفک است. از جنوب تا منجیل و از شرق تا مناطق ییلاقی تنکابن و ارتفاعات سه هزار پیش می‌رود. وجود کوه‌های بلند و نزدیکی آنها به دریا، تبخیر رودها و دریا، به گیلان آب و هوایی متنوع داده و موجب جریان‌های هوایی متغیر در این منطقه شده است.
منبع: مرکز آمار ایران