مشاهیر استان گیلان

بسیاری از مشاهیر ایران که تا کنون نام آن ها را شنیده ایم، در استان سرسبز گیلان چشم به جهان گشوده اند. در اینجا تلاش کرده ایم لیست کامل و جامعی از مشاهیر استان گیلان گردآوری و ارائه کنیم.

مشاهیر علمی

پروفسور علی درویش زاده

پروفسور علی درویش‌زاده درسال ۱۳۱۴ درشهر بندر انزلی به دنیا آمد. وی طی سال‌های ۱۳۵۵ و ۱۳۶۳ نیز موفق به اخذ درجات دانشیاری و استادی دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۷۲ از سوی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به عنوان استاد نمونه دانشگاه‌های کشور انتخاب شد. پروفسور درویش‌زاده از سال ۱۳۸۲ تاکنون عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران است و با توجه به تألیفات، پژوهش‌ها، آثار علمی فراوان در حوزه زمین‌شناسی، وی را پدر علم زمین‌شناسی معرفی می‌کنند.

دکتر محمدعلی مجتهدی گیلانی

وی بنیانگذار دانشگاه صنعتی شریف و رییس دانشگاههای ملی ایران و پلی تکنیک تهران است ودوره دکترا را در دانشگاه سوربون با امتیاز «شایان افتخار» بالاترین درجه تصویب دکترا به پایان برد.

دکتر محمود بهزاد

محمود بهزاد در سال ۱۳۶۰ همکاری خود را با نظام پزشکی رشت و انجمن داروسازان ایران آغاز کرد و فعالیت‌های خود را در تهیۀ مقالات و سخنرانی‌های پزشکی و داروسازی و انتشار نشریۀ انجمن داروسازان گیلان (حکمت) متمرکز کرد. به او لقب پدر علم نوین زیست شناسی را نسبت داده اند.

عنایت الله رضا

پژوهشگر و رئیس بخش جغرافیا در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

محمدجعفر جعفری لنگرودی

محمدجعفر جعفری لنگرودی کتاب اصول فلسفه حقوق را تالیف و نبوغ خویش را در علم حقوق نمایان ساخت و دوره لیسانس را با رتبه اول به پایان رساند و سرانجام با ارائه پایان نامه ``تاثیر اراده در حقوق مدنی” موفق به دریافت دکترای حقوق خصوصی و قضایی خود با درجه عالی و تقدیر هئیت رسیدگی به این پایان نامه، شد.

احمد سمیعی گیلانی

وی از نخستین چهره های علمی و فرهنگی کشور است که در سال ۱۳۷۰به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتخاب شده و هم اکنون سر دبیری این فرهنگستان و در سالهای اخیر مدیریت گروه ادب معاصر به ایشان محول شده است.

دکتر آذر اندامی

هشت سال پس از مرگ این بانوی اندیشمند و پژوهشگر بزرگ، انجمن بین المللی نجوم که از سال ۱۹۱۹ پس از نقشه برداری ماهواره اکتشافی ماژادن از سیاره زهره به نامگذاری نقطه های موجود در این سیاره به نام زنان نامدار جهان پرداخته بود، حفره ای به قطر ۳۰ کیلومتررا به پاس تلاش های علمی و خدماتش به نام او نامیدند.

پروفسور بهمن مهری

پروفسور بهمن مهری استاد بازنشسته دانشکده علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف است و نزدیک به ۵۰ سال است که در این دانشگاه تدریس کرده و بسیاری از استادان فعلی دانشگاه شریف، شاگردان دکتر مهری بوده اند. وی در سال ۱۳۸۱ به عنوان چهره ماندگار ریاضیات ایران معرفی شد.

عزیز نبوی

در سال ۱۳۱۱ در بندرانزلی متولد شد، در تهران زندگی کرد. در ابتدا لیسانس حقوق و پس از آن فوق­ لیسانس علوم اداری و سرانجام در اولین دوره دکترا در ایران، دکترای اقتصاد گرفت و در سال ۱۳۴۰ (۱۹۶۰ میلادی) موفق به اخذ درجه دکترای علوم اداری با تخصص در زمینه حسابداری از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی شد. استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصاد دانشگاه تهران، استاد دانشکده اقتصاد و بانکداری دانشگاه ملی و بنیانگذار و رئیس موسسه عالی حسابداری بود.

حسن ابراهیم‌زاده معبود

رئیس انجمن زیست‌شناسی ایران

محمدحسین جزیره‌ای

معاون وزارت منابع طبیعی، معاون وزیر کشاورزی و رئیس سازمان جنگل ها و مراتع کشور، مشاور سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، استاد مشاور در مورد پایان نامه های تحصیلی دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری جنگلداری و همکاری با فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

پروفسور احمد رضا دهپور

دکتر دهپور متولد منطقۀ دیلمان سیاهکل است.وی تحصیلات داروسازی را با ورود به دانشکده ی داروسازی دانشگاه تهران در ۱۳۵۲ آغاز کرد و در ۱۳۵۷ دکتری و تخصص خود را در رشته ی فارماکولوژی از دانشکده ی پزشکی دانشگاه تهران با راهنمایی پروفسور فرانک مایکل از دانشگاه کمبریج , کسب نمود.ایشان به عنوان چهره ی ماندگار کشور مورد تجلیل قرار گرفتند. همچنین وی در سطح جهانی نیز در ردیف پژوهشگران برتر علمی دنیا قرار دارد. نام ایشان در گزارش Thomson Reuters ISI 2009 بعنوان يك درصد اول دانشمندان برتر جهان انتشار یافت.

دکتر محمد معین

دكتر معین اكنون ۲۳ كتاب در حوزه ی تصنیف و تالیف , پنج كتاب در حوزه ی تصحیح , چهار كتاب در حوزه ی ترجمه وحدود یك صد مقاله در زمینه های ادبیات وزبان , تاریخ و فرهنگ , كتاب شناسی فلسفه ومذاهب ورجال و فرهنگ لغت معین را در كارنامه ی خود دارد.

فضل‌الله رضا

پروفسور رضا از سال ۱۳۵۷ تاکنون استاد دانشگاه‌های کنکوردیادر مونترئال در کبک کانادا و دانشگاه مک گیل مونترئال هستند . ایشان همچنین رییس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران . استاد افتخاری دانشگاه تربیت مدرس، رییس انجمن علمی ایرانیان در آمریکای شمالی ، رییس گسترش زبان و ادب فارسی و مشاور و همکار فعال مؤسسات علمی و ادبی فراوانی بوده است.

سیروس شمیسا

وی تحصیلات عالی خود را در دانشگاه شیراز آغاز کرد و چند سالی پزشکی خواند، ولی پس از چندی تغییر رشته داد و در همان‌جا مدرک کارشناسی خود را در ادبیّات فارسی گرفت. پس از آن وارد دورۀ دکتری ادبیات فارسی دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۵۷ از رساله خود به راهنمایی دکتر خانلری دفاع کرد. او در سال هشتاد یکی از چهره‌های ماندگار ایران لقب گرفت. کتاب‌های او در بسیاری از دانشگاههای ایران تدریس می شود.

پروفسور بهمن توحیدی

استاد تمام مهندسی نفت در دانشگاه هریوت-وات اسکاتلند و برنده‌ جایزه معتبر سلطنتی بریتانیا، موسوم بهQueen's Anniversary Prize

ولی الله اردشیری

از مدرسین بنام فیزیک

مجید سمیعی

مجید سمیعی (زاده ۲۹ خرداد ۱۳۱۶ در شهر تهران از خاندان سمیعی) پزشک و جراح مغز و اعصاب ایرانی است که در همان سنین کودکی به رشت نقل مکان می کند. او در حال حاضر ریاست بیمارستان خصوصی علوم عصبی هانوفر در آلمان را بر عهده دارد که خود بنیان‌گذار آن بوده‌است. از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۱ ریاست انجمن بین‌المللی قاعدهٔ جمجمه را به عهده داشت و در سال ۱۳۷۱ به ریاست فدراسیون جهانی انجمنهای قاعدهٔ جمجمه انتخاب شد

مشاهیر ادبی

بزرگ علوی

مجتبی بزرگ علوی از نثرنویسان برجسته ادبیات فارسی سده بیستم میلادی و مشهورترین نویسنده چپ‌گرای ایران استاو که یکی از افراد گروه معروف ۵۳ نفر بود در آماده‌سازی مجله دنیا با تقی ارانی همکاری میکرد و به روانشناسی زیگموند فروید و فلسفه مارکسیسم بسیار علاقه‌مند بود.

گلچین گیلانی

دکتر مجد الدین میر فخرایی متخلص به گلچین گیلانی در ۱۱ دی ماه ۱۲۸۸ در رشت به دنیا آمد و پس از تحصیلات ابتدایی در زادگاهش، به تهران رفت و بعد از گذراندن دوران متوسطه در رشته فلسفه و علوم تربیتی موفق به اخذ لیسانس شد ، آنگاه به انگلستان رفت و در رشته طب به دریافت درجه دکترا نایل آمد.

محمدعلی افراشته

محمدعلی افراشته (۱۲۸۷-۱۳۳۸)، شاعر، داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس دهۀ ۱۳۲۰، با آن که آثار قلمی‌اش در مطبوعات طنزآمیز آن روزگار، که به آنها نشریات فکاهی می‌گفتند، به فراوانی انتشار می‌یافت

محمد شمس لنگرودی

محمدتقی جواهری گیلانی؛ مشهور به شمس لنگرودی، لنگرودی سرودن شعر را از دهه ۱۳۵۰ آغاز کرد و نخستین دفتر شعرش با نام «رفتار تشنگی» در سال ۱۳۵۵ منتشر شد. وی پس از انتشار مجموعه‌های«خاکستر و بانو» و «جشن ناپیدا» در اواسط دهه ۱۳۶۰ به شهرت رسید. وی که در دانشگاه، تاریخ هنر درس می‌دهد، کتابی با نام رباعی محبوب من منتشر کرده که مجموعه‌ای از بهترین رباعیات از رودکی تا نیما به شمار می‌آید.

ابراهیم پورداود

ایران‌شناس و اوستاشناس معاصر و نخستین کسی که اوستا را به فارسی برگرداند

مشاهیر هنری

احمد عاشورپور

خواننده، ترانه سرا و آهنگساز نام آشنای ایران و پدر موسیقی فولکلور گیلان

معصومه سیحون

نقاش و مدیر گالری سیحون، قدیمی‌ترین نگارخانه هنری فعال در ایران

محمدتقی پوراحمد جکتاجی

گیلان شناس و مدیرمسئول مجله گیله‌وا

جلیل ضیاءپور

او به دلیل استفاده از اشکال هندسی و هنر تزئینی که برگرفته از دستمایه های ایرانی است و نیز تقسیم بندی هایی که به روش کوبیسم انجام داده و برای نخستین بار طرح نوینی را در هنر مدرن ایران رقم زده است، به عنوان «پدر هنر نقاشی ایران» مشهور است

صادق بریرانی

صادق بریرانی (زادهٔ ۱۳۰۲، بندر انزلی) طراح گرافیک و نقاش ایرانی است. او از پیش‌کسوتان هنر گرافیک ایران است که در کنار ارائهٔ آثار گرافیکی به نقاشی نیز می‌پردازد.

اردشیر محصص

محصص سالها برای صفحه هنر و اندیشه روزنامه کیهان طرح زد و این تنها جائی بود که او بطور منظم در آنجا کار کردوی مدتی نیز با کتاب جمعه همکاری داشت و زمانی که احمد شاملو سردبیر نشریه کتاب هفته را بر عهده گرفت از طرح های محصص نیز بهره برد؛ از اردشیر محصص کتابهای زیادی چاپ شده و گالری های بسیاری آثارش را به نمایش گذاشته اند، از جمله کتابهای چاپ شده اش می توان به اردشیر و صورتک هایش، اردشیر و هوای توفانی، تشریفات و … اشاره کرد.

علی شکوری

آهنگساز مقیم سوئد

نیکوکاران

محمدرضا حکیم‌زاده

متولد سال ۱۲۹۳،لاهیجان،نیکوکار. با همکاری آیت الله ضیابری و حسین استقامت ، در منطقه سلیمان داراب رشت، کار ساختمان آسایشگاه را آغاز کرد و سرانجام با زحمات پیگیر و بی وقفه این بزرگ مرد گیلانی آسایشگاه سالمندان رشت در سال ۱۳۴۵ ساخته شد .

کاظم خان مژدهی

کاظم خان مژدهی و همسرش مرحوم افسر قوام زاده (مژدهی) متوفای دیماه ۱۳۴۳ فرزندی نداشتند و به همین خاطر از سال ۱۳۰۳ شمسی برای اولین بار در ایران در منزل شخصی شان به طور خصوصی اقدام به نگهداری چهار کودک یتیم نمودند که به تدریج بر تعداد آنها افزوده شد این زوج خیر در تابستان ۱۳۱۷ پنج باب از خانه های ملکی شان را تخریب نموده و اقدام به تاسیس موسسه ای جهت نگهداری اطفال بی سرپرست نمودند. و آن را در سال ۱۳۲۸ رسما ثبت نمودند.

دکتر آرسن خاچاطور میناسیان

آرسن شبانه به تهران می رفت مواد اولیه داروها را تهیه می کرد به رشت بازمی گشت و تا پاسی از شب در داروخانه مشغول ساختن دارو می شد و همین شب بیداری ها، او را به این فکر انداخت تا داروخانه را شبها نیز باز نگه دارد و بدین طریق اولین داروخانه شبانه روزی گیلان و ایران را دایر کرد.

روشنک نوعدوست

او نخستین مدارس دخترانه شهر رشت را با سرمایه شخصی خود بنیان گذاشت و نخستین نشریه کمونیستی را برای زنان منتشر کرد؛ مدیر مدرسه «پیک سعادت نسوان» که هنوز هم در خاطره مردم رشت زندگی می کند